مروری بر تاریخچه نمک در ایران و تأثیرگذاری آن بر فرهنگ و ادبیات ایرانیان

از اهمیت نمک همین بس که تأثیر بسزایی در غذا خوردن و آداب و رسوم مردم از گذشته تاکنون داشته و دارد. به‌عنوان مثال یکی از آداب رایج که از قدیم به آن اهمیت خاصی داده می‌شود و پیامبر بزرگ اسلام نیز به آن توصیه فراوان کرده است خوردن نمک قبل از شروع غذا و بعد از اتمام آن است. با خوردن نمک نه‌تنها دهان ضدعفونی می‌شود، بلکه در هضم غذا نیز تأثیر قابل توجهی دارد. از دیگر استفاده‌های نمک نیز می‌توان به رفع چشم زخم اشاره کرد. در فرهنگ ایرانی چشم زخم تاریخچه‌ای طولانی دارد و راه‌حل‌های مختلفی هم برای آن درنظر گرفته می‌شود که ریختن نمک در جیب لباس یا استفاده از سنگ نمک یکی از این روش‌ها به‌حساب می‌آید. البته چشم زخم مختص به فرهنگ ما نیست و مردم بسیاری از کشورهای دنیا و از دیرباز معتقد بودند که چشم زخم باعث بدشانسی یا اتفاق ناگوار برای جان و مال آنها می‌شود و برای دفع این بلا تمهیداتی می‌اندیشیدند که نمک یکی از آنهاست. یکی دیگر از آدابی که اهمیت نمک را بازگو می‌کند، رسم ریسه کلوچه و کیسه نمک است که بیشتر میان مردم کردزبان رواج دارد. با شروع‌ماه رمضان، زنان کردزبان کلوچه‌هایی بسیار کوچک و یک شکل می‌پزند و آنها را به نخ می‌کشند. ریسه کلوچه را به کیسه نمکی که قرار است در خوراک‌ماه رمضان از آن استفاده شود می‌بندند تا خیر و برکت به اموال‌شان برسد.